Badanie mikroflory jelitowej – wszystko, co musisz wiedzieć
Osłabienie układu odpornościowego, a co za tym idzie nawracające infekcje zarówno u dzieci, jak i dorosłych bardzo często mogą być spowodowane nieprawidłową mikrobiotą jelitową. Warto wtedy wykonać badanie mikroflory jelitowej, które może wykazać przyczyny problemu, a także może być pomocne w diagnostyce chorób jelit, zaburzeń trawiennych oraz zdrowia całego organizmu.
Jelito – centrum dowodzenia naszym zdrowiem?
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak istotny wpływ na funkcjonowanie całego ciała mają jelita. To z zaburzeń w nich powstałych wynika wiele dolegliwości i poważnych stanów chorobowych. Badanie flory jelitowej niesie ze sobą wiele korzyści. Pomaga m. in. w zdiagnozowaniu wszelkich zaburzeń pracy układu pokarmowego, w tym zespołu jelita drażliwego. Nieprawidłowe funkcjonowanie jelita niesie ze sobą nie tylko uciążliwe dolegliwości, ale także szereg powikłań. Trzeba podkreślić, że długotrwały stan zapalny osłabia barierę jelitową i oddziałuje na procesy wchłaniania składników pokarmowych. Do nieprzyjemnych konsekwencji należą zaparcia, biegunki, ale też dolegliwości psychiczne, jak np. nadmierna senność, drażliwość czy wahania nastroju. Stąd tak ważna jest profesjonalna ocena stanu jelit, co pomaga w zaplanowaniu dalszej poszerzonej diagnostyki oraz terapii. Badanie flory bakteryjnej pozwala na analizę wydolności i zdolności trawiennych oraz stanu śluzówki jelita i związanego z nim układu odpornościowego.
Przy jakich schorzeniach warto wykonać badanie?
Dysbioza przewodu pokarmowego to zaburzenia mikroflory jelitowej, które objawiają się nudnościami, utratą wagi, wymiotami, brakiem apetytu, zgagą, biegunkami lub zaparciami, bólami brzucha, wzdęciami, zmianą konsystencji stolca. Nieleczone zaburzenia prowadzą do znacznie poważniejszych chorób, m. in. wrzodzejącego zapalenia jelita grubego, zespołu jelita drażliwego, grzybic, choroby Leśniowskiego-Crohna, celiakii, reumatoidalnego zapalenia stawów, nawracających infekcji, nietolerancji i alergii pokarmowych, przewlekłych schorzeń nerek, wątroby, skóry, a nawet układu oddechowego. Długotrwała dysbioza prowadzić może również do rozwoju cukrzycy, a także wahań nastroju. Skąd biorą się te dolegliwości? Zaburzenia flory bakteryjnej jelit mogą być wywołane przez: przyjmowane leki, stres, nieodpowiednią, zwłaszcza wysoko przetworzoną dietę, zaburzenia trawienia, niektóre choroby autoimmunologiczne, bakteryjne zapalenie i infekcje pochwy, alergie czy otyłość. Badanie mikroflory jelitowej umożliwia skuteczną diagnozę oraz szybkie podjęcie niezbędnych działań.
Przebieg badania
Badanie mikroflory jelitowej polega na ocenie ilościowej i jakościowej szczepów grzybów i bakterii, jakie zasiedlają układ pokarmowy człowieka. Wykonywane jest ono w laboratorium na podstawie przesłanej przez pacjenta próbki kału. Materiał jest przewożony w specjalnych warunkach chłodniczych opłaconą już wcześniej przesyłką kurierską. Do grupy badanych grzybów należą grzyby pleśniowe i drożdżopodobne. Z kolei w grupie bakterii jelitowych bada się mikroflorę ochronną, immunnostymulującą oraz bakterie proteolityczne odpowiedzialne za procesy gnilne. Pacjent zamawia zestaw pobraniowy, który zawiera: jednorazowy, jałowy pojemnik na kał, wkłady chłodzące niezbędne do przesłania pobranego materiału do laboratorium, które zapewnią mu odpowiednią temperaturę podczas wysyłki, a także formularz zlecenia i instrukcję pobrania próbki. Badanie flory jelitowej jest bardzo łatwe. Po pobraniu odpowiedniej ilości próbki kału i wysłaniu jej do analizy, na co pacjent ma 24 godziny od momentu pobrania, jest on precyzyjnie oceniany. Następnie w terminie do 15 dni roboczych (licząc od dnia otrzymania próbki przez laboratorium) pacjent otrzymuje listownie lub za pomocą e-maila wynik badania wraz z jego interpretacją. Poza tym podane są także propozycje dalszego postępowania terapeutycznego.
Znaczenie dla zdrowia
Najbardziej narażeni na dysbiozę są:
- alergicy;
- osoby często przyjmujące antybiotyki oraz inne leki;
- seniorzy;
- niemowlęta, które są karmione mlekiem modyfikowanym;
- osoby, które cierpią na choroby nowotworowe;
- pacjenci z objawami zmian zapalnych jelit.
Przyczyn zaburzeń jelitowych jest całe mnóstwo. Mogą wynikać z zakłóceń homeostazy mikroflory jelitowej, palenia tytoniu, stresu, nadużywania alkoholu, nieprzyswajania niektórych składników pokarmowych np. laktozy i fruktozy, niewydolności wątroby lub trzustki, deficytów w metabolizmie histaminy, które prowadzą do powstawania stanów zapalnych w obrębie jelita. Badanie mikroflory jelitowej dostarczy niezbędnych informacji na temat flory bakteryjnej. Opcjonalnie można zbadać ilość drożdżaków w organizmie – zwłaszcza, gdy zauważysz u siebie lub swojego dziecka jeden z objawów przerostu drożdżaków. Należą do nich: budzenie się w nocy, łaknienie na cukier, zatwardzenia, wzdęcia, gazy, bóle brzucha, tiki nerwowe (np. nadmierne mruganie, obsesyjne dotykanie genitaliów czy kręcenie się w kółko). Z kolei wśród objawów przerostu nieprawidłowych bakterii wyróżnić można: bóle brzucha, rozwolnienie, gazy, lepki i cuchnący kał, wzdęcia, utratę wagi, zahamowanie wzrostu, a nawet agresję. Prawidłowy poziom pH kału powinno mieścić się w granicach 7,0-7,7. Jest to odczyn od obojętnego do lekko zasadowego. Spadek tej wartości może świadczyć o zaburzeniach trawiennych lub związanych z wchłanianiem węglowodanów.
Podsumowanie
Mikroflora jelitowa jest jednym z głównych czynników, które odpowiadają za kształtowanie właściwych reakcji komórek układu immunologicznego. Komórki te sprawdzają swoją skuteczność w pierwszej kolejności na bakteriach zawartych w jelitach. Dzięki temu kształtuje się odpowiedni profil odpornościowy poprzez właściwe proporcje limfocytów Th1 i Th2, redukuje się stan zapalny oraz stymuluje produkcję przeciwciał. Badanie mikroflory jelitowej jest pomocne w diagnostyce źródeł przewlekłych infekcji i zakażeń. Dzięki niemu lekarz lub dietetyk będzie mógł doradzić najlepsze metody leczenie oraz odpowiednią suplementację starannie dobranymi probiotykami i prebiotykami.